Vanaf 1 januari 2023 moeten kantoorpanden in Nederland minimaal energielabel C hebben. In een schatting (juni 2021) gaat het RVO ervan uit dat 60% van de kantoren die aan de verplichting moet voldoen nog niet zo ver is. Een flinke klus waar een grote rol is weggelegd voor de installateur, zeker wanneer we verder kijken dan 2023. In dit artikel vertellen we hoe u hier op in kunt springen. We hielden hiervoor ruggespraak bij Martijn Brouns, Manager Marketing & Business development bij Signify, Harold van Faassen, System & Architecture Engineer bij Schneider Electric en Hans Nas, Business Development Specialist bij ABB.
Het RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) gaat uit van ongeveer 65.000 kantoren die moeten voldoen aan de label-C-verplichting voor 1 januari 2023. Kijkend naar de huidige status medio juni 2021, heeft 12% van de kantoorpanden volgens het RVO energielabel D of slechter. Van 48% van de kantoren is nog geen label geregistreerd. De stap naar label C is vaak relatief eenvoudig te maken, zonder extreem grote ingrepen. Het is aan installateurs en andere professionals om kantooreigenaren door dit proces te begeleiden.
Als een kantoorpand geen label heeft per 1 januari 2023, mag de eigenaar van dit pand het niet meer als kantoor (laten) gebruiken. Gaat de eigenaar van het pand pas eind 2022 nadenken over het label van zijn kantoorpand, dan is het echt te laat. Bovendien kunt u als installateur dan waarschijnlijk ook niet meer helpen door de volle agenda waardoor u een mogelijke opdracht of een vaste klant misloopt.
Nederland kent een (geschatte) kantooroppervlakte van 54 miljoen vierkante meter. Hiervan heeft 48% (medio juni 2021) geen label, en voldoet daarmee niet aan de eis van het hebben van een label per 1 januari 2023. Als installateur kunt u uw klanten hierover informeren en wijzen op het feit dat ze hieraan moeten voldoen. Bespreek en doorloop vervolgens met uw klant de vervolgstappen zoals hieronder vermeld.
Wat de beste optie is voor de klant, is onder andere afhankelijk van de bouwkundige staat, de huidige installaties en de plannen voor het pand. Dit maakt u eerst inzichtelijk. Daarbij komt dat het voor kantooreigenaren en voor Nederland als totaal niet ophoudt bij label C. In 2030 moeten kantoorpanden minimaal label A hebben en in 2050 volledig energieneutraal zijn. Slimme keuzes en schaalbaarheid zijn daardoor dus erg belangrijk. Maar hoe gaat u daar mee om?
Martijn Brouns (Signify): “Kiezen voor ledverlichting is eigenlijk altijd een goede eerste stap. Je gaat namelijk eerst energie besparen, dan pas kijken wat je nodig hebt en vervolgens kijk je hoe je dit duurzaam opwekt. Gemiddeld bestaat het energieverbruik van een (conventioneel) pand voor zo’n 20% uit verlichting. Als je TL vervangt voor led kun je zo’n 40% tot 90% op je verlichting besparen en zet je vaak een flinke stap richting label C. Maak je jouw verlichting ‘slim’ oftewel draadloos en gekoppeld aan sensoren dan verkrijg je inzicht in verbruik via een app en dashboard. Zo kun je tot wel 60% ten opzichte van standaard led besparen. Denk aan een parkeergarage waar het licht alleen aan is als het nodig is. Dit soort oplossingen zijn op de langere termijn wel nodig. Het houdt namelijk niet op bij label C, in 2030 moet het label A zijn en in 2050 energieneutraal.”
Het is dus belangrijk om je klant een systeem te adviseren waarmee je voldoet aan de eisen van vandaag, maar dat je eenvoudig kunt uitbreiden om zo ook aan de toekomstige strengere eisen te voldoen. “Interact Pro is zo’n systeem. Met Interact Pro behoud je de vrijheid voor verschillende verlichtingsopties; ook een retrofit-oplossing waardoor je de armaturen zelfs kunt laten hangen als je daar wellicht later nog een stap wil maken. Er zijn drie levels in het systeem: van een makkelijke stap naar slimme verlichting tot de volledige mogelijkheden van IoT. Een goede oplossing in MKB-panden, want je hoeft geen extra bekabeling te installeren en je kunt op elk moment upgraden naar een systeem dat bij een volgende stap van energiezuinigheid past.”
Energie optimaliseren begint met inzicht krijgen, je kunt niet ergens beter in worden als je niet weet wat je al doet.
Harold van Faassen
Harold van Faassen (Schneider Electric) wijst op het belang van energiemanagement als het om energiebesparing en verbetering gaat: “Er komt een hoop wet- en regelgeving op kantooreigenaren af voor besparing van energie en vermindering van CO2-uitstoot. Daarnaast hebben ze misschien zelf ook wel duurzaamheidsambities. Energie optimaliseren begint met inzicht krijgen, je kunt niet ergens beter in worden als je niet weet wat je al doet. Hoe weet je bovendien of je pand straks inderdaad energieneutraal is? Je kunt kantooreigenaren helpen door simpelweg het gesprek aan te gaan: weet je nou eigenlijk wel wat je verbruikt, hoe ziet jouw installatie eruit, wat doet jouw gebouw? Dit inzicht is er vaak niet dus ga je meten. Een kantoorgebouw besteedt ongeveer 40% van zijn energie aan verwarming, ventilatie en koeling. Zit je zelf op 70% dan moet er daar wat gebeuren. Zo ontdek je bijvoorbeeld dat de technische ruimte te veel energie verbruikt. Maar komt dat door apparatuur met een lage efficiëntie of is de HVAC-installatie niet goed ingeregeld? Dat is nogal een verschil.”
Inzicht in energiegebruik en het managen daarvan wordt de komende jaren steeds belangrijker. “Alles wordt elektrisch, de elektrische intensiteit in gebouwen wordt steeds hoger, zeker met de laadpalen en zonnepanelen die je er overal erbij gaat krijgen. Dankzij energiemonitoring en -management weet je of uitbreiding van de installatie in een pand mogelijk is en wordt bijvoorbeeld regelen van vermogens, zoals bij laadpaalmanagement ook mogelijk. We staan aan de vooravond van dat software in de bouwsector steeds meer wordt omarmd, omdat het de manier is om gebouwen aantoonbaar duurzaam te maken en eindklanten te helpen bij het optimaliseren van bedrijfsprocessen. Ecostruxure van Schneider Electric is hiervoor een gebruiksvriendelijke oplossing. Dat neemt niet weg dat er veel op installateurs afkomt. We moeten als sector dan ook samen optrekken en de kennis die je mist ergens anders durven halen. Mis je een bepaalde competentie? Neem contact op met je leverancier voor hulp of een expert in hun netwerk die je kan helpen.”
Zo’n slimme omgeving geeft gebruikers de mogelijkheid gericht de kosten te verlagen, comfort te verhogen en efficiëntie te verbeteren.
Hans Nas
Ook Hans Nas (ABB) benadrukt hoe belangrijk het is om de klant bij de hand te nemen en het energiegebruik te meten. “Hoe ziet het energiehuishouden van je klant er precies uit? Dat is echt bepalend. Waar zit de eerste winst, maar ook: is de infrastructuur wel opgewassen tegen het toenemend elektriciteitsgebruik door bijvoorbeeld laadinfrastructuur bij kantoren en het opwekken van duurzame energie? Maak dat inzichtelijk voor je vervolgstappen gaat zetten. Om zo goed mogelijk, efficiënt en makkelijk invulling te geven richting de toekomst moet je ook goed uitfilteren wat je opdrachtgever wil bereiken. Bestaande bouw zo eenvoudig mogelijk en met zo min mogelijk kosten richting energieneutraal brengen kan een stevig vraagstuk zijn. Wij zijn hier graag een kennispartner bij.”
Een eerste stap is dus het creëren van een nullijn. “Het is eenvoudig om het energieverbruik inzichtelijk te maken. Via het System Pro M compact® InSite energiemanagementsysteem verzamel je bijvoorbeeld makkelijk gegevens van energie- en vermogensmeters, netwerkanalysatoren en stroomsensoren die gemonteerd kunnen worden op installatieautomaten en aardlekbeveiligingen. Met een module die je aansluit op de verdeler en eventueel sensoren die bijgeplaatst kunnen worden, heb je op een laagdrempelige manier inzicht in je energiestroom.”
Je zet zo bovendien een eerste stap richting label A, waarbij je een energiemanagementsysteem als het ware moet koppelen aan de totale gebouwautomatisering. “Zo’n slimme omgeving als bron van informatie geeft gebruikers de mogelijkheid om gericht de kosten te verlagen, het comfort te verhogen en de efficiëntie te verbeteren door bijvoorbeeld grote energievragen te managen door onder andere peak shaving. Bovendien biedt het alle informatie die nodig is om aan de steeds strengere energie- en milieueisen te kunnen voldoen. Onze cloudoplossing, ABB Ability™ Energy and Asset Manager, leent zich voor alle energievormen: gas-, water-, verwarmings- of elektrasystemen, waaronder laag- en middenspanningsinstallaties. Omdat de gedefinieerde KPI’s en reports onderdeel zijn van het systeem, wordt direct voldaan aan alle wettelijke verplichtingen en audits. Zeker iets om over na te denken bij het zetten van de stappen naar label C en A via ABB.”
Het verduurzamen van panden en het verkrijgen van een label voor kantoorpanden is een ‘moetje’, maar wel één die we met het oog op de toekomst ook echt zelf moeten willen. Verduurzamen moet ons helpen om de energiebehoefte terug te brengen. Er zijn drie stappen die de vuistregels vormen bij het verduurzamen van gebouwen. Stap één is het beperken van het energieverbruik door toepassing van energiezuinige producten, zoals bijvoorbeeld led-armaturen. Wat we niet gebruiken aan energie hoeven we namelijk ook niet te produceren.
De volgende stap is het veranderen van gedrag van mensen die het kantoorpand gebruiken. Deze stap is voor een pandeigenaar het lastigst omdat er meerdere personen in een pand werken en een pandeigenaar het gedrag niet kan aanpassen. Als installateur kun je hierbij ondersteunen via elektrotechnische oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan lichtmanagementsystemen, wat al met een sensor, in bijvoorbeeld een toilet, kan beginnen of armaturen met ingebouwde sensoren, maar ook sturing van luchtbehandelingssystemen en klimaatcontrolesystemen. Monitoring van deze systemen helpt de eigenaar ook omdat installaties beter en preciezer op het gebruik kunnen worden afgestemd. De laatste stap is het gebruik van duurzame bronnen, zoals wind-, water-, en zonne-energie. Hierbij kun je qua elektrotechnische invulling denken aan een zonnepanelen of warmtepompboilers.
Vertel je klant waar nu aanpassingen nodig zijn. Adviseer ook over wat al gedaan kan worden als voorbereiding op de transitie naar label A in 2030. Onderhoud aan de elektrotechnische installatie of updates ervan zijn hiervoor geschikte momenten.”
Met een energielabel kunt u in één oogopslag zien of een pand energiezuinig is of niet. Energielabel c valt nog net onder de groene energielabels. Label c staat voor een relatief energiezuinig pand, maar er is nog ruimte voor verbetering op het gebied van energiezuinigheid. Het energielabel a is op dit moment het meest zuinige en groenste energielabel. Om panden energiezuiniger te maken, kan door een pandeigenaar gekeken worden naar isolatie, warmteopwekking en elektrotechnische maatregelen.
Wilt u meer informatie? Neem dan gerust contact op met een vestiging bij u in de buurt of stuur een e-mail naar info@rexel.nl.
Neem contact opInmiddels is het credo ‘we moeten van het aardgas af’ wel bekend, maar hoe haalbaar is dit voor bestaande woonwijken? Het elektriciteitsnetwerk wordt immers steeds zwaarder belast door duurzame oplossingen zoals zonnepanelen en laadpalen.
Lees verderZonnepanelen worden steeds groter (breder en langer) omdat de wafers waaruit een paneel bestaat steeds groter worden. Daardoor veranderen dus ook de gemiddelde paneelafmetingen. Voor grote commerciële plat dak projecten zien we dat de panelen vooral langer en breder worden. Hier worden de panelen op het dak gehesen en met meerdere installateurs gemonteerd.
Lees verderDe Wallbox eMH3 is de ideale oplossing voor groepsinstallaties op bedrijfs- of hotelparkeerterreinen. Omdat de Wallbox eMH3 twee laadpunten heeft, kunnen groepsinstallaties snel en ruimtebesparend worden opgebouwd.
Lees verderDoor de energietransitie krijgen woonhuisinstallaties steeds meer te maken met duurzame belastingen zoals zonnepanelen, warmtepompen en EV-laders.
Lees verderDe Sunny Tripower CORE1 omvormer heeft twee nieuwe geïntegreerde functionaliteiten om zonnestroominstallaties nog duurzamer te maken. Het toestel is nu voorzien van vlamboogdetectie (AFCI) en IV curve analyse waardoor het voldoet aan alle huidige wensen en toekomstige eisen in de markt.
Lees verderResidentiële omvormers die vanaf 1 april 2021 in bedrijf worden gesteld in België, Nederland en Luxemburg genieten van 5 jaar volledige fabrieksgarantie extra, bij productregistratie. Het registratieportaal is nu open!
Lees verderDe Dimplex Edel Warmtepompboilers zijn een goede warmtapwater oplossing voor nieuwbouw- en renovatieprojecten. De warmtepomp van de Edel onttrekt energie uit de lucht en zet deze om in verwarming van tapwater. Met een COP die varieert van 2,34 tot 3,10 (afhankelijk van de buitentemperatuur en het model) kan een aantrekkelijke energie- en geld besparing worden bereikt.
Lees verderDe FlatFix Fusion-lijn is sinds 2014 op de markt en was het eerste modulaire montagesysteem voor platte daken van Esdec. Door de standaard meteen hoog te zetten, zowel op flexibiliteit als op afwerking en verwerking, heeft dit montagesysteem zijn plek verdiend in de markt.
Lees verderOm in te spelen op het toenemend aantal PV-installaties voor woonhuizen, heeft Eaton het assortiment groepenkasten voor residentiële toepassingen uitgebreid met Systeem 55 PV-ready groepenkasten. Deze groepenkasten zijn speciaal ontworpen voor de mogelijk hogere stromen in de groepenkast en zijn geschikt voor het aansluiten van zowel PV als belastingen met een hogere gelijktijdigheid, naast de traditionele eindgroepen.
Lees verderDe vraag naar outdoor verwarmingen is de laatste tijd flink gegroeid. Mensen kiezen er steeds vaker voor om hun leefruimtes buiten te verbeteren en hun tijd buitenshuis te maximaliseren met de toevoeging van terrasverwarming. Herschel Infrared is marktleider voor elektrische infraroodverwarming en biedt het breedste assortiment energiezuinige, stijlvolle, hoogwaardige buitenverwarmingen.
Lees verder
